خلاصه کتاب ماکروبایوم روده در محافظت مغز

مصرف پروبیوتیک های طبیعی تاثیر بسیار مثبتی در سلامتی دارد. بقراط در مورد ریشه بیماری‌ها گفته: همه مرض‌ها از شکم شروع میشه! کتابی که تو این قسمت می‌خواهیم معرفی کنیم دقیقاً روی این موضوع تمرکز کرده. دکتر پرل ماتر(به انگلیسی: David Perlmutter MD) متخصص مغز و اعصاب در انجمن تغذیه امریکا درزمینهٔ تغذیه سالم تحقیقات و فعالیت زیادی را انجام دادند. ایشان در نظریه ای سیستم گوارش و به‌خصوص روده را مغز دوم انسان می دانند. البته منظور دکتر این نیست اعضای بدن انسان هم مثل هشت‌پا هوشیاری خودشان را دارند. در ادامه توضیح می دهیم این ادعا خیلی هم عجیب نیست. همراه باشید.

دانلود پادکست قدرت ماکروبایوم روده در محافظت از مغز

مغز دوم انسان چیست؟

منظور از مغز دوم مفهومی عمیق‌تر از سیستم عصبی انسانی است. لایه‌ای از نورون‌ها در روده قرار دارند و تاثیر زیادی در احساسات و سلامت روانی انسان دارند. برای مثال سروتونین (به انگلیسی: Serotonin) به‌عنوان جاری‌کننده احساس خوب و عامل اصلی خوشحالی در انسان‌ معروف است. کمبود این ماده در اکثر افرادی که مبتلا به افسردگی هستند قابل مشاهده است.

معمولا پزشکان در مواجهه با این‌گونه بیماری‌های روانی داروهایی مثل زولوفت (به انگلیسی: Zoloft) تجویز می‌کنند که به‌طور مصنوعی کمبود سروتونین را جبران کرده و فرد را از افسردگی و خستگی رها سازند. جالب است بدانید مغز انسان تنها ده الی بیست درصد سروتونین در بدن را تولید می کند و بیش از هشتاد درصد این ماده ارزشمند در روده شما تولید می شود.

شبکه نورونی گسترده‌ای داخل روده هر انسان قرار گرفته و به‌طور مستقیم با فیزیک و ذهن در ارتباط است که وضعیت روحی و حال شمارا به سرعت تغییر داده و از خوب به بد یا بالعکس تبدیل می کند. این موضوع اصلی کتاب برین میکر(به انگلیسی: Brain Maker) است.

باکتری خوب یا بد؟ مسئله این است !

بدن ما انسان‌ها یک سرزمین منحصربه‌فرد با تریلیون ها باکتری مختلف می باشد. بعضی از این باکتری ها مضر هستند و حضورشان خطر جدی برای انسان تلقی می شود ولی بیشتر این باکتری ها نه تنها هیچ ضرری ندارند بلکه حضورشان برای ادامه حیات انسان کاملا ضروری است.

این باکتری ها داخل روده مجموعه ماکروبایوم انسان رو تشکیل می دهند. به‌طور خلاصه همه زندگی ما به این ماکروبایوم وابسته است. اگر ماکروبایوم بدن ما توسط باکتری‌های مفید تشکیل شوند همیشه از سلامتی فیزیکی و ذهنی خوبی برخوردار خواهیم بود. ولی درصورتی که طیف باکتری‌های مضر در ماکروبایوم بیشتر باشد سلامت جسمی و روحی فرد در ابعاد گوناگون تاثیرگذار خواهد بود.

ماکروبایوم چیست؟

نقش مهم‌تر مایکروبیوم بر تغییر شیوه کارکرد نورون‌های داخل جداره روده و افزایش سلامت ذهنی فرد می باشد. مثلاً بیماری اوتیسم نوعی اختلال رشدی که با رفتارهای غیرطبیعی مشخص می‌شود وعلت اصلی آن هنوز ناشناخته بوده و در جامعه به طرز چشمگیری در حال افزایش است.

طی تحقیقات اخیر دانشمندان ضریب عجیبی بین شدت بیماری اوتیسم در کودکان و باکتری‌های یافت شده در ماکروبایوم آن‌ها پیدا شده به‌طوری که در یک نمونه، قرار گرفتن در یک دوره فشرده مصرف پروبیوتیک ها مثل کفیر و کامبوجا، توانست حال پسربچه ای که نمی توانست صحبت کند و هیچ درکی از رابطه اجتماعی نداشت کاملا تغییر دهد. به‌طوری که پسربچه در سه ماه توانست صحبت کند و با پدرو مادرش ارتباط عاطفی برقرار سازد.

تغذیه چه ارتباطی با افسردگی دارد؟

همان‌طور که گفتیم اکثر افسردگی‌ها ناشی از کمبود سروتونین در مغز هستند که فرد می‌تواند با افزایش مصرف پروبیوتیک های طبیعی مثل کفیر و کامبوجا و خودداری از مصرف برخی مواد غذایی به حالت طبیعی برگرد. تحقیقات اخیر اثبات کردند مصرف پروبیوتیک ها منجر به حضور گونه‌ای از باکتری‌ها در روده می شود که ترشح پروتئین BDNF  (یا Brain-Derived Neurotrophic Factor) را افزایش داده که در سلامت ذهنی بسیار تاثیر گذار است.

تمام این مطالب اهمیت سیستم گوارش و باکتری‌های مفید پروبیوتیک را ثابت می‌کنند. البته دکتر پرل ماتر در بخش سوم کتاب به ارائه راهکارهایی می پردازد که چگونه حضور باکتری‌های مفید را در ماکروبایوم افزایش دهیم. این کتاب حتی به عنوان منبع آشپزی با هدف سالم نگه داشتن مغز و فیزیک هم یاد می شود چراکه نویسنده در انتهای کتاب ما را با مواد مضری که منجر به نابودی ساختار میکروبیوم روده می شود آشنا کرده و منابع اصلی باکتری‌های پروبیوتیک را معرفی و در ادامه جایگزین های مناسب و راحت برای کاهش آسیب وارد شده به بدن من پیشنهاد می دهد.

نتیجه گیری

در نهایت شاید مهمترین نکته این کتاب موجی است که در جهان برای افزایش سلامت انسان ایجاد شده و شاید برای اولین بار نه تنها متکی به دارو های بیرونی و ترکیبات شیمیایی پیچیده و گران قیمت نیست بلکه از درون انسان آغاز می شود و تنها با چند تغییر جزئی در عادات روزمره سلامتی حاصل شود. نتیجه مصرف پروبیوتیک ها ، افزایش سلامتی است که در صورت از دست دادن باید میلیون‌ها تومان هزینه و سال ها زمان صرف شود تا هر چند ناقص برگردد.

کتاب برین میکر یا قدرت ماکروبایوم روده در محافظت از مغز نوشته دکتر پرل ماتر یکی از بهترین کتاب‌هایی است که در سال ۲۰۱۵ منتشر شد و ادامه ای بر کتاب قبلی ایشان با نام گرین برین (به انگلیسی: Grain Brain)می باشد .خواندن این کتاب ها و مصرف محصولات پربیوتیک مثل کفیر و کامبوجا را به شما توصیه می کنیم.